Mày đay là một bệnh da liễu phổ biến, gây ra sự khó chịu đáng kể cho người bệnh. Việc hiểu rõ về bệnh, triệu chứng và cách điều trị là rất quan trọng để quản lý hiệu quả tình trạng này.

1. Mày đay là gì?

Mày đay là tình trạng da xuất hiện các dát đỏ, sẩn phù ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, gây ngứa ngáy nhiều khiến người bệnh khó chịu. Trong một số trường hợp, mày đay có thể đi kèm với phù mạch (sưng mắt, sưng môi, sinh dục,...) và nếu nặng, có thể gây sưng nề đường hô hấp, dẫn đến khó thở, suy hô hấp và ảnh hưởng đến tính mạng.

2. Triệu chứng lâm sàng

• Tổn thương cơ bản: Là các sẩn phù có màu trắng hoặc đỏ, ranh giới rõ ràng, có thể hình tròn, ovan, đa cung hoặc thành mảng lớn. Các tổn thương này thường xuất hiện và biến mất trong vòng 24 giờ mà không để lại dấu vết gì.
• Phân bố: Tổn thương có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào, khu trú hoặc lan rộng toàn thân.
• Phù mạch: Ở những vùng tổ chức lỏng lẻo như mi mắt, môi, sinh dục ngoài.... các ban đỏ, sẩn phù có thể xuất hiện đột ngột làm sưng to cả một vùng, gọi là phù mạch. Phù mạch có thể kéo dài đến 72 giờ.
• Biến chứng nghiêm trọng của phù mạch: Nếu phù mạch xảy ra ở thanh quản hoặc ống tiêu hóa, có thể gây khó thở, đi ngoài phân lỏng, đau bụng quặn, tụt huyết áp, rối loạn tim mạch hoặc phản vệ thực sự.
• Cơ năng: Đa số các trường hợp rất ngứa; càng gãi càng ngứa và nổi thêm nhiều tổn thương. Đôi khi, người bệnh có cảm giác châm chích hoặc rát bỏng tại vùng tổn thương.
• Triệu chứng toàn thân:
• Các triệu chứng cấp tính như khó thở, suy hô hấp, tiếng rít thanh quản có thể xuất hiện khi có phù mạch gây chít hẹp đường hô hấp, người bệnh cần phải  xử trí cấp cứu.
• Các triệu chứng khác có thể xuất hiện tùy thuộc vào nguyên nhân, ví dụ: sốt, viêm long đường hô hấp, viêm đường hô hấp trên trong trường hợp mày đay do nhiễm khuẩn.

Hình ảnh: Thương tổn dát đỏ, sẩn phù
Hình ảnh: Phù mạch vùng môi		Hình ảnh: Mày đay viêm mạch

3. Phân loại và căn nguyên gây bệnh

Mày đay được phân loại dựa trên thời gian diễn biến bệnh, cơ chế bệnh sinh và nguyên nhân gây bệnh, bao gồm các nhóm chính sau:

• Mày đay cấp tính:
• Tổn thương xuất hiện và mất đi sau vài giờ (dưới 48 giờ), diễn biến bệnh dưới 6 tuần.
• Nguyên nhân thường gặp là do dị ứng thuốc (kháng sinh, hạ sốt giảm đau), dị ứng thức ăn (hải sản, trứng, sữa, lạc), nhiễm khuẩn (virus viêm gan B, C, nhiễm khuẩn hô hấp), nhiễm virus, ký sinh trùng, côn trùng đốt. Khoảng 50% trường hợp không rõ căn nguyên.
• Mày đay mạn tính:
• Tổn thương xuất hiện và mất đi sau vài giờ (dưới 48 giờ), nhưng diễn biến bệnh kéo dài trên 6 tuần, với tần suất xuất hiện triệu chứng ít nhất 2 ngày/tuần, thường là ngày nào cũng xuất hiện.
• Mày đay mạn tính cảm ứng: Có yếu tố khởi phát cụ thể như các yếu tố vật lý (nhiệt độ, ánh sáng, tỳ đè – áp lực, rung lắc, chứng vẽ nổi) hoặc không do tác nhân vật lý (mày đay Cholinergic khi cơ thể gia tăng nhiệt độ, mày đay tiếp xúc, mày đay do nước).
• Mày đay mạn tính tự phát: Không tìm thấy được yếu tố khởi phát cụ thể. Thường liên quan đến một số bệnh lý tự miễn, hệ thống (viêm khớp dạng thấp, bệnh tuyến giáp tự miễn, Lupus ban đỏ hệ thống, viêm bì cơ,...) hoặc bệnh lý nhiễm khuẩn (vi khuẩn H. Pylori, ký sinh trùng như giun sán, E. coli,...).
• Mày đay viêm mạch:
• Các tổn thương xuất hiện và tồn tại trên 48 giờ, có thể để lại dát thâm khi tổn thương biến mất.
• Bệnh thường tự phát hoặc liên quan đến cơ chế dị ứng, bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm khuẩn.

4. Điều trị Mày đay

Để điều trị mày đay hiệu quả, cần thực hiện các bước sau:

• Phát hiện và phòng tránh: Tìm ra căn nguyên gây bệnh để phòng, tránh tiếp xúc với yếu tố gây bệnh.
• Điều trị căn nguyên: Điều trị các bệnh lý căn nguyên như nhiễm khuẩn, bệnh lý tự miễn, hệ thống (nếu có).
• Sử dụng thuốc:
• Sử dụng các thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Kháng Histamin H1 là lựa chọn đầu tay trong điều trị bệnh, giúp giảm các triệu chứng thực thể cũng như giảm ngứa cho người bệnh.
• Thuốc nên được sử dụng liên tục hàng ngày trong quá trình điều trị, không nên chỉ dùng khi cần (uống thuốc khi thấy có tổn thương).
• Điều trị hỗ trợ: Dưỡng ẩm, làm mềm da, sử dụng bột talc,...

Khi biết rõ một số nguyên nhân gây nổi mày đay như: hải sản (tôm, cua…), thuốc… bạn có thể phòng tránh. Tuy nhiên, nguyên nhân nổi mày đay đa dạng, không phải lúc nào cũng rõ ràng nên đôi khi khó phòng ngừa. Do đó, nếu bị mày đay, bạn cần đi khám bác sĩ da liễu để điều trị ngay triệu chứng, tìm ra nguyên nhân, từ đó phòng tránh hiệu quả.

Bệnh viện Da liễu tỉnh Hưng Yên với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ người bệnh trong việc khám và điều trị các bệnh lý về da.

Bệnh viện Da liễu tỉnh Hưng Yên – Sức khoẻ, vẻ đẹp làn da, Nâng tầm cuộc sống.

• Địa chỉ:
  • Cơ sở 1: Số 278, đường Trần Thánh Tông, phường Trần Hưng Đạo, tỉnh Hưng Yên.
  • Cơ sở 2: Xã Thư Vũ, tỉnh Hưng Yên.
• Thời gian làm việc: từ thứ 2 đến thứ 6, T7,CN, ngày nghỉ lễ

  Sáng: 07h00 – 11h00

  Chiều: 13h30 – 17h00

• Số điện thoại liên hệ: 0227 3836 812.

• Website: https://benhviendalieuthaibinh.vn/
• Facebook: Bệnh Viện Da Liễu .

Tư vấn chuyên môn: Khoa Khám bệnh cấp cứu

Biên tập và đăng bài: Tổ thông tin truyền thông, GDSK.