Ngày Tăng huyết áp Thế giới được tổ chức hàng năm vào ngày
17 tháng 5, nhằm nâng cao nhận thức về bệnh tăng huyết áp, còn gọi là huyết áp
cao và tác động của nó đối với sức khỏe. Tăng huyết áp là một tình trạng phổ biến
nhưng thường diễn ra thầm lặng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.
Tầm quan trọng của Ngày Tăng huyết áp Thế giới
1. Nâng cao nhận thức: Ngày Tăng huyết áp Thế giới đóng vai trò
là nền tảng để nâng cao nhận thức về tăng huyết áp, một tình trạng thường được
gọi là "kẻ giết người thầm lặng" do tính chất không có triệu chứng
của nó. Nhiều người có thể không biết về mức huyết áp tăng cao của mình cho đến
khi họ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như đau tim hoặc đột quỵ. Bằng cách
làm sáng tỏ bệnh tăng huyết áp cũng như các yếu tố nguy cơ, triệu chứng và hậu
quả của nó, ngày này sẽ giáo dục công chúng và trao quyền cho các cá nhân thực
hiện các bước chủ động hướng tới sức khỏe tim mạch tốt hơn.
2. Phòng ngừa và phát
hiện sớm: Tăng huyết áp là
yếu tố nguy cơ chính gây ra các bệnh tim mạch, bao gồm bệnh tim và đột quỵ, là
nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Thông qua các sáng kiến
của Ngày Tăng huyết áp Thế giới, các tổ chức chăm sóc sức khỏe, các nhóm vận
động và các cơ quan chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng
ngừa và phát hiện sớm. Khuyến khích kiểm tra huyết áp thường xuyên và thúc đẩy
lựa chọn lối sống lành mạnh có thể giúp xác định bệnh tăng huyết áp ở giai đoạn đầu và ngăn ngừa hoặc trì
hoãn sự khởi phát của các biến chứng liên quan.
3. Vận động cho Công
bằng Y tế: Tăng huyết áp
ảnh hưởng đến các cá nhân thuộc tất cả các nhóm kinh tế xã hội và nhân khẩu
học, nhưng vẫn tồn tại sự chênh lệch về nhận thức, khả năng tiếp cận dịch vụ
chăm sóc sức khỏe và kết quả điều trị. Ngày Tăng huyết áp Thế giới nhấn mạnh sự
cần thiết phải giải quyết những chênh lệch này và ủng hộ sự công bằng về sức
khỏe. Những nỗ lực nhằm tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe với
giá cả phải chăng, nâng cao kiến thức về sức khỏe và các biện pháp can thiệp
phù hợp với các cộng đồng khác nhau có thể giúp giảm gánh nặng về bệnh tăng
huyết áp và các biến chứng liên quan, đặc
biệt là ở những nhóm dân số chưa được chăm sóc đầy đủ.
4. Khuyến khích thay đổi lối sống: Các yếu tố lối sống như chế độ ăn
uống, hoạt động thể chất, sử dụng thuốc lá và kiểm soát căng thẳng đóng một vai
trò quan trọng trong việc phát triển và kiểm soát bệnh cao huyết áp. Ngày Tăng
huyết áp Thế giới mang đến cơ hội thúc đẩy các khuyến nghị dựa trên bằng chứng
về việc điều chỉnh lối sống có thể làm giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim
mạch tổng thể. Bằng cách khuyến khích các cá nhân áp dụng những thói quen lành
mạnh hơn và đưa ra những lựa chọn sáng suốt, việc tuân thủ này góp phần ngăn
ngừa và kiểm soát bệnh tăng huyết áp lâu dài.
5. Thúc đẩy hợp tác và vận động chính
sách: Ngày
Tăng huyết áp Thế giới quy tụ các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, nhà hoạch định
chính sách, nhà nghiên cứu, nhóm vận động bệnh nhân và công chúng trong nỗ lực
chung nhằm giải quyết vấn đề tăng huyết áp và các thách thức liên quan. Thông
qua các sáng kiến hợp tác như chiến dịch giáo dục, chương trình tiếp cận cộng
đồng và vận động chính sách, các bên liên quan có thể phối hợp làm việc để nâng
cao nhận thức, cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc và thực hiện các
biện pháp can thiệp dựa trên bằng chứng để chống tăng huyết áp trên quy mô toàn
cầu.
Chẩn đoán và quản lý:
Kiểm tra huyết áp thường xuyên là điều
cần thiết để chẩn đoán sớm bệnh tăng huyết áp. Chỉ số huyết áp được xác định
dựa trên 2 chỉ số (huyết áp tâm thu/huyết áp tâm trương). Tăng huyết áp là khi
huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥90mmHg
Kiểm soát bệnh tăng huyết áp thường liên
quan đến việc điều chỉnh lối sống và dùng thuốc nếu cần thiết. Thay đổi lối
sống có thể bao gồm:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Nhấn mạnh trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc đồng thời hạn chế muối, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục thường xuyên: Đặt mục tiêu thực hiện ít nhất 150 phút hoạt động aerobic cường độ vừa phải mỗi tuần, như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội.
- Quản lý cân nặng: Đạt và duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua sự kết hợp giữa chế độ ăn kiêng và tập thể dục.
- Giảm căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thở sâu, thiền hoặc yoga để kiểm soát mức độ căng thẳng.
- Hạn chế rượu và thuốc lá : Việc điều độ hoặc ngừng uống rượu và tránh các sản phẩm thuốc lá có thể giúp giảm huyết áp.
Nhân Ngày Tăng huyết áp Thế giới, chúng
ta hãy nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp và
khuyến khích mọi người ưu tiên sức khỏe tim mạch của mình. Bằng cách hiểu rõ
nguyên nhân, tác động và chiến lược quản lý bệnh tăng huyết áp, chúng ta có thể
hợp tác để giảm bớt gánh nặng cho các cá nhân và cộng đồng trên toàn thế giới. Hãy
nhớ rằng, phòng ngừa và can thiệp sớm là chìa khóa để chống lại mối đe dọa sức
khỏe thầm lặng nhưng đáng kể này.
Nguồn: BSCKI. Lê Thị Út Thuận
Tổ thông tin truyền thông, GDSK bệnh viện